Ranking seriali

Przyszła wreszcie pora na ten od dawna obiecywany post. Opinia, że jakość seriali amerykańskich wzrasta współmiernie do obniżki poziomu hollywoodzkich filmów, nie jest ani oryginalna, ani nowa, ale nie przeżywam szczególnych rozterek co do tego, czy prawdziwa, i otwarcie mówię: tak jest. Dowodem niech będzie choćby to, że dziś tak wielkie gwiazdy filmowe, jak Kate Winslet, nie uważają występów w serialu TV za szczebel w dół w karierze, a tak było jeszcze niedawno*. Najlepsze seriale ostatnich dekad zawdzięczamy temu, że w wytwórni HBO (Home Box Office) i ostatnio także AMC znalazło się parę osób bez klapek na oczach i $$$ w nich. HBO zasługuje na dozgonną wdzięczność wszystkich telewidzów, za The Wire przede wszystkim, ale także za Sex and The City, The Sopranos, Band of Brothers, a ostatnio Boardwalk Empire czy Mildred Pierce (ze wspomnianą, jak zawsze rewelacyjną, Winslet). Niemal cały ten post będzie paradą hitów HBO i zaryzykowałabym tezę, że nawet ci, którzy nie oglądają TV i nie wiedzą, czym u licha tak się zachłystuję, mają dług wobec HBO, bo tak jak nikt nie jest samotną wyspą, tak żadna część kultury nie istnieje w próżni. AMC ogłoszono natomiast "nowym HBO" dzięki spektakularnemu sukcesowi (mierzonemu raczej w nagrodach, niż liczbie widzów, trzeba zaznaczyć) serialu Mad Men. Skoro o nagrodach mowa - chyba najlepiej będzie, jeśli nazwę te moje prywatne "Szpilkami" (od obcasów, a nie tych małych i ostrych)?

1. NAJLEPSZY SERIAL KRYMINALNY: Szpilkę wygrywa... The Wire.
Poświęciłam temu serialowi osobny post, zatem tylko pokrótce - kiedy nie pamiętasz, którzy ze znajomych polecili ci ten serial, bo tylu ich było; kiedy zazdrościsz tym, którym to ty poleciłaś go obejrzeć, bo jeszcze mają to odkrycie przed sobą; kiedy odczuwasz żałobę po ostatnim odcinku ostatniej serii, i do każdego nowego serialu podchodzisz z obawą z powodu nieznośnego uczucia, że nic już nie będzie równie dobre - to wtedy wiesz, że masz do czynienia z Najlepszym Serialem Świata.
Charlie Brooker, znany w UK krytyk telewizyjny, który prowadzi bardzo popularną rubrykę w Guardianie, i tworzy równie popularny program o TV dla BBC, słynie z ciętego, często niecenzuralnego języka i sarkastycznego dowcipu, i jest nieprzejednanym wrogiem kiczu i miernoty. Typowy dla niego cynizm opuścił go jednak w obliczu geniuszu scenarzystów The Wire, i jego recenzja brzmi jak niehisteryczna i elokwentna wersja listu miłosnego, jaki 14 - letnia wielbicielka Justina Biebera mogłaby napisać do swego idola.
Najgorsze jest to, że The Wire miało tylko 5 serii. Jego wielbicielom polecam jednak kolejne przedsięwzięcie twórców The Wire - serial Treme, reżyserowany przez Agnieszkę Holland, jest może jeszcze bardziej niszowy (dialekt nowoorleański jest równie trudno zrozumieć, co slang czarnoskoskórych mieszkańców Baltimore) i, choć bardzo dobry, nie osiąga wyżyn The Wire, ale to akurat było mission impossible. Treme jednak wciągnął nas bardzo, poza tym pełen jest także fan-tas-tycz-nej muzyki i aktorów znanych z The Wire.

SPECJALNE WYRÓŻNIENIE NR 1: Dexter. Choć w "realu" jestem przeciwna wymierzaniu sprawiedliwości przez zwykłych obywateli, to jednak jak każdy chyba wielbiciel tego serialu zazwyczaj jestem po stronie Dextera. Duża zasługa w tym Michaela C Halla, który jest nieprzyzwoicie wręcz utalentowanym aktorem i pasuje idealnie do tej trudnej roli.

SPECJALNE WYRÓŻNIENIE NR 2: The Good Wife. To serial może nie do końca kryminalny, bo bohaterami są prawnicy, a nie gliny, ale wiele spraw przedstawionych w kolejnych odcinkach (przy czym zawsze są to przypadki ciekawe) wymaga od owych prawników przeprowadzenia własnego śledztwa, czym zajmuje się postać doskonale zagrana przez brytyjską aktorkę, Archie Panjabi. W roli tytułowej znowu fantastycznie zagrała Julianna Margulies, która wcześniej podbiła serca widzów (i George'a Clooney) jako siostra Hathaway w ER (Ostrym Dyżurze). Co prowadzi mnie do kolejnej kategorii...
2. NAJLEPSZY SERIAL MEDYCZNY: Szpilkę wygrywa... House, MD. Wahałam się tu między mizantropicznym geniuszem diagnostyki z Princeton-Plainsboro a chwytającymi za serce perypetiamii chirurgów z Seattle Grace (Grey's Anatomy), ale jednak musiałam patriotycznie wybrać Doktora House'a, bowiem Hugh Laurie to ten typ Anglika, który najbardziej lubię: doskonale wykształcony, wszechstronnie utalentowany erudyta, który jest dowcipny i aż do przesady skromny (self- deprecating). Amerykanie, Polacy i reszta świata poznali się na nim właściwie dopiero dzięki temu serialowi, ale tu w UK był od dawna household name, należy bowiem do elitarnego kręgu absolwentów Oxbridge (Oxford+Cambridge), którzy kończyli te uczelnie w mniej więcej tym samym czasie i dziś są kolosami brytyjskiej kultury - ta paczka jeszcze z czasów studenckich to: Stephen Fry (najlepszy przyjaciel Hugh, i jak już pisałam, najbardziej znany intelektualista w UK), Emma Thompson (która była dziewczyną Hugh), Rowan Atkinson (aka Jaś Fasola), scenarzyści Richard Curtis i Ben Elton. Laurie i Fry wystąpili razem w ekranizacji słynnych powieści PG Wodehouse'a (Jeeves and Wooster), a także w genialnym serialu komediowym Blackadder (z Rowanem Atkinsonem), napisanym (wspólnie z Benem Eltonem) przez Richarda Curtisa, który napisał potem m.in. Cztery Wesela i Pogrzeb, Notting Hill i Love, Actually.
A poza tym - Hugh jako House jest po prostu seksowny.

SPECJALNE WYRÓŻNIENIE: Grey's Anatomy (Chirurdzy): ten serial to prawdziwy wyciskacz łez, przynajmniej ja chlipię niemal przy każdym odcinku. Scenarzyści koncertowo grają na uczuciach widzów, co nie znaczy, że to serial dla smutasów - dialogi są często dowcipne i wartkie, bywa, że niemal równie inteligentne....

...co w serialu, który zasługuje na nagrodę w kategorii: 3. NAJLEPSZY SERIAL POLITYCZNY/SPOŁECZNY: Szpilkę otrzymuje...The West Wing (ponoć polski tytuł to Prezydencki Poker, bleee). Być może ten tytuł, dziwna pora nadawania (typowy polski problem, miałam czasem wrażenie, że ludzie układający  programy nie znają pojęcia primetime i nie wiedzą czy dany serial już jest hitem zagranicą) albo niezwykle ambitny scenariusz i  kwestie wymawiane  przez aktorów z szybkością karabinu maszynowego sprawiły, że ten serial nie zyskał w Pl takiej popularności, co w USA i UK. Po prawdzie, i tu był to ulubiony serial wykształconych i wymagających widzów. Jego scenarzystą był Aaron Sorkin, zaliczany do ścisłej czołówki ludzi piszących dla TV i filmu. Oskar, którego Sorkin zdobył za The Social Network, tylko ugruntował tę opinię.

4. NAJLEPSZY SERIAL KOMEDIOWY: Szpilkę otrzymuje... Fawlty Towers (Hotel Zacisze). Swego czasu oglądałam tu program, który miał wyłonić najlepszy brytyjski serial komediowy wszechczasów. Głosami gości i telewidzów wygrał wspomniany wcześniej Blackadder, ale Fawlty Towers było na drugim miejscu, co zważywszy na to, że Brytyjczycy mają w czym przebierać, jest bardzo wysokim, i całkowicie zasłużonym, miejscem. Tzw. comic timing w tym serialu jest nie do pobicia. Znam niemal całe 12 odcinków na pamięć, i mimo, że obejrzałam FT kilkanaście razy, nadal umieram ze śmiechu na samo wspomnienie.

SPECJALNE WYRÓŻNIENIE: Frasier. Serial o dwóch braciach - psychiatrach, wielkich snobach, wielbicielach opery i koneserach wina, którzy przerzucają się cytatami z Junga i Freuda? To nie brzmiało obiecująco, a jednak jest to, obok Przyjaciół, najlepiej zarabiający i najdłużej nadawany sitcom wszechczasów. Moim ulubieńcem jest Niles. Zarówno Friends, jak i Frasier mieli najwyższej klasy scenarzystów - takich 10 - 12 ludzi zamyka się ponoć w jednym pokoju (tzw. gag gulag), gdzie w pocie czoła przez wiele godzin doszlifowują oni każdy żart.

5. NAJLEPSZY SERIAL RODZINNY: Szpilkę otrzymuje... Brothers & Sisters. Zabawny i wzruszający, ten serial działa anty - antykoncepcyjnie. Duża rodzina nagle wydaje się mieć same zalety. Czasem zbyt sentymentalny, ale zdecydowanie wart obejrzenia.

6. NAJLEPSZY SERIAL NIEANGLOJĘZYCZNY: Szpilkę otrzymuje... Forbrydelsen (The Killing), nie mylić z amerykańskim remake'iem pod tym samym tytułem, który, co nie było niespodzianką, okazał się dużo gorszy. Kiedy oglądam coś dobrego, cierpię na słowne, za przeproszeniem, rozwolnienie, i nie mogę przestać polecać danego serialu/filmu wszystkim wokół. Na szczęście Ani z Lace and Cake też się podobało, bo napisała: I don't really have words to describe how perfect it is and how much I adore Sarah Lund (the main character) and want to be like her. I'll be forever grateful to Anna Maria, who recommended this piece of genius to me in comments under the last post. Accidentally, forbrydelsen involves lars mikkelsen (the brother of... yup, you guessed it!) and, if that's not enough for you, my latest crush - mikael birkkjær, whose disturbingly good looks deserve a special shout-out of their own. 


7. NAJLEPSZY SERIAL OBYCZAJOWO - MODOWY: Szpilkę otrzymuje... Mad Men. Tak, wiem, to dziwna kategoria, ale dla mnie tak streszcza się Mad Men: zmiany obyczajowe na tle niezwykle precyzyjnie odtworzonych kostiumów i wnętrz. To samo właściwie można napisać o Seks and The  City, który był kroniką zmian obyczajowych na tle mody, tylko później. Mad Men nie jest tak dobrze napisany, jak większość nagrodzonych w tym poście seriali i czasem, mówiąc szczerze, dialogi trącą operą mydlaną, ale rekompensuje tę słabość stroną wizualną, o której wkrótce w osobnym poście.


8. NAJLEPSZY SERIAL HISTORYCZNY/KOSTIUMOWY: Szpilkę otrzymuje...Duma i Uprzedzenie. Z mnogości seriali austenowskich i dickensowskich (a także np. Ja, Klaudiusz), jakimi raczy nas BBC, wyróżniam ten, każdy bowiem element tego serialu jest równie doskonały - stąd też jego ikoniczny status w kulturze Wielkiej Brytanii.


SPECJALNE WYRÓŻNIENIE NR 1: Downton Abbey. O dziwo, nie jest to serial wyprodukowany przez zwykle najlepsze w tej kategorii BBC, lecz przez komercyjny, najczęściej bardzo średnich lotów kanał ITV. Już za parę tygodni u nas druga seria, a w przyszłym roku - serial Titanic, napisany przez tego samego scenarzystę, Juliana Fellowes'a.


SPECJALNE WYRÓŻNIENIE NR 2: Cranford. Największe brytyjskie aktorki, ciekawe perypetie miłosne i właściwie odmierzone proporcje humoru i smutku = godziny spędzone na przyjemnym zanurzeniu w innej epoce.


9. NAJLEPSZY SERIAL WOJENNY: Szpilkę otrzymuje... Band of Brothers. Choć zwykle jestem "wczesnym naśladowcą" (early adopter), czyli osobą, która wcześnie odkrywa to, co potem staje się popularne/modne, ten serial z 2001 roku zobaczyłam po raz pierwszy dopiero w grudniu zeszłego roku. I co to za serial! Warty obejrzenia choćby dla Davida Schwimmera (czyli Rossa z Przyjaciół) w roli niezłego głąba i seksownego Anglika Damiana Lewisa w roli majora Wintersa.


Jakie są Wasze ulubione seriale?


*Co prawda nie bez znaczenia jest to, że budżety seriali są dziś dużo wyższe - niektóre, jak Boardwalk Empire, kosztują ok. $2 mln za odcinek.