Filmy o modzie

Disclosure: wpis ten został "zamówiony" przez Mimi. W kolejce czeka więcej takich zamówień, a ja korzystam z okazji, by uskutecznić autoreklamę - jako osoba od lat pracująca w mediach na zasadzie wolnego strzelca, jestem do wynajęcia. Redaktorzy szukający osób, które mogłyby pisać o UK z perspektywy i prosto z UK, a nie z perspektywy biurka w Warszawie i prosto z Google - jestem otwarta na wszelkie (ale tylko poważne) propozycje.

Wydawałoby się, że związek dwóch dziedzin sztuki a zarazem przemysłu, które opierają się na wrażeniach wzrokowych, czyli kina i mody, powinien być harmonijny i pełen wzajemnej adoracji. Trudno sobie wyobrazić lepszy materiał dla wizualnego medium, jakim jest film, niż świat mody. A jednak - od Designing Woman (z Lauren Baccall i Gregory Peck'iem), przez Funny Face, Pret-a-Porter do Diabeł ubiera się u Prady, żaden z tych filmów nie spełnił oczekiwań publiczności i krytyków. Nawet Diabeł..., może najbardziej udany ze wszystkich filmów o modzie, nie okazał się tak zabawną i inteligentną satyrą, jaką miał być w założeniu. Problem z filmami o modzie jest zawsze taki sam: ich twórcy z lubością pławią się w stereotypach i przedstawiają światek mody jako siedlisko żmij. Redaktor naczelna jest zawsze wiedźmowata; dziennikarki  są zawsze zawistnymi i wygłodniałymi (dosłownie i w przenośni), za przeproszeniem, sukami; fotograficy to obleśne typy, którzy wkręcili się do zawodu, by sypiać z modelkami; styliści i projektanci to przesadnie afektowani geje. Wszyscy w dodatku są rozpieszczani przez niezliczone darmowe prezenty, jakimi obrzucają ich, niczym confetti, PR-owcy, każdy zwraca się do wszystkich per darling, i ma faszystowski stosunek do węglowodanów. Te same dowcipy są recycklowane tak często i od tak dawna, że ich brody sięgają już nie tyle pasa, co stóp.
Jasne, stereotypy zawsze mają w sobie źdźbło prawdy - to wynika z samej definicji stereotypu. Światek mody nie jest pozbawiony absurdów, a nawet, z racji tego, że jest to dziedzina przyciągająca typy artystyczne, moda daje zatrudnienie większej liczbie ekscentrycznych postaci niż inne dziedziny przemysłu (pamiętajmy bowiem, że to b. ważna gałąź przemysłu, w UK jedna z najważniejszych) - gołym okiem widać, że więcej w świecie mody typów tzw. kreatywnych, niż, dajmy na to, w armii. Filmowcom na pewno łatwiej ośmieszyć spotkanie redakcyjne dotyczące następnego numeru magazynu, gdzie dyskutuje się o fasonach butów czy kolorach na dany sezon, niż misję pokojową w Strefie Gazy. Ale to niewystarczająca wymówka, żeby zawsze iść na łatwiznę i każdy film o modzie kręcić w konwencji pastiszu.

Diabeł ubiera się u Prady

Czy moda odpłaca się pięknym za nadobne? Wręcz przeciwnie - moda raz po raz składa hołdy kinu i, coraz częściej, telewizji. Pokaz kolekcji jesienno - zimowej 2010/2011 Louis Vuitton nosił nazwę I Bóg stworzył kobietę, i nie tylko był mocno inspirowany Brigitte Bardot, ale także serialem Mad Men. Kampanie reklamowe, inspirowane filmami, można by długo wymieniać: kampania Salvatore Ferragamo zainspirowana filmami Grace Kelly; kampanie Dolce & Gabbana nawiązujące do filmów Giuseppe Tornatore (Malena), Federico Felliniego (La Dolce Vita) oraz filmów z Sophią Loren, itd.

Światek mody może jednak pozwolić sobie na wspaniałomyślność i wybacza filmowcom stawianie ludzi z tej branży w niepochlebnym świetle, a to dlatego, że dla mody filmy i TV oraz występujący w nich celebryci to doskonałe wehikuły reklamowe. Product placement to najlepsza forma reklamy - stąd też trend, by do kampanii reklamowych coraz częściej zatrudniać aktorów i aktorki, a nie modeli i modelki oraz tzw. seeding (od seed, ziarno), czyli przesyłanie celebrytom najnowszych modeli torebek, butów, kosmetyków etc. 

Julianne Moore w reklamie Bulgari

Dlatego też coraz więcej aktorów i aktorek macza palce w "projektowaniu" mody czy podpisuje swoim nazwiskiem perfumy. Wiele firm luksusowych podpisuje umowy na umieszczanie swoich ubrań czy dodatków w filmach czy serialach (Desperate Housewives to spełnienie modlitw producentów nie tylko odzieży, ale też np. gadżetów kuchennych), ale inne mają po prostu szczęście,  i otrzymują wartą wiele milionów reklamę za darmo - jak Manolo Blahnik, którego buty rozsławił Seks w Wielkim Mieście (choć tylko pod warunkiem, że ich produkt będzie bardzo wysokiej jakości, albo bezkonkurencyjny). Suknia projektantki kostiumów Jacqueline Durrant, którą miała na sobie Keira Knightley w filmie Pokuta dała zatrudnienie i zarobek dziesiątkom krawcowych i firmom specjalizującym się w kopiowaniu kostiumów z filmów i słynnych kreacji, np. Oskarowych.

Wracamy tym samym do faktu, że moda to warty miliardy funtów przemysł i przedstawianie świata mody, jednej z pierwszych dziedzin przemysłu, która umożliwiła kobietom zarabianie na siebie i uniezależnienie od mężczyzn, i w której przetarto szlaki dla kobiet na dzisiejszym rynku pracy, i gdzie także dziś pracuje mnóstwo wpływowych kobiet, w taki sposób, jak to robią filmowcy, jest wyrazem wciąż obecnego niestety strachu przed kobietami sukcesu. Mniejsza o to, że obraz tego świata jako pełnego zazdrosnych, spiskujących przeciw innym kobietom kobiet niewiele ma wspólnego z rzeczywistością; powiedzmy sobie wprost: filmy o modzie często mają podteksty mizoginiczne. Chude "suki" w sukienkach Rolanda Mouret'a, złośliwie docinające sobie nawzajem - ha, ha! ależ zabawne, ależ oryginalne - to przecież lepsze kino, niż scena przedstawiająca  ambitną i inteligentną osobę w pocie czoła pracującą nad artykułem, który dostarczy miłego oderwania od codziennych problemów tysiącom czytelniczek, lub projektantkę przy pracy, która nie tylko realizuje się zawodowo, ale także traktuje swój zespół z szacunkiem.