Powiedz mi, jak mieszkasz...

Brrr, jak zimno.Temperatury zeszły poniżej zera i pada śnieg, panuje, jak mawia mąż, Polish cold (polskie zimno, sroższe od tutejszego). Kraj powoli pogrąża się w chaosie, a my zakładamy kolejne swetry. Jak to w kraju, gdzie większość nieruchomości pochodzi z czasów georgiańskich, wiktoriańskich lub edwardiańskich, a więc często nadal pozbawionych nowoczesnej izolacji, często z bylejakimi oknami, trudno zatrzymać ulatniające się ciepło. Z powodu swego wieku, domy angielskie są często nieekologiczne, ochoczo tracą ciepło, i zapraszają zimno i wilgoć. Mimo tego, największym marzeniem Anglika jest dom jak najstarszy, najwyższe ceny osiągają nieruchomości georgiańskie (ze względu na panujący w tamtym okresie styl architektoniczny), nierzadko wydają też miliony na odrestaurowanie domów z czasów elżbietańskich czy epoki Tudorów. Dlatego też domów nie sprzedaje się tu wg metrażu, często zresztą ludzie nie wiedzą, jaką dokładnie powierzchnię ma nieruchomość, w której mieszkają. Domy sprzedaje się wg ilości pomieszczeń, szczególnie sypialni (przy czym tzw. podwójna sypialnia jest droższa niż pojedyncza - chodzi o wielkość łóżka, jakie się zmieści w tej sypialni).

Rynek nieruchomości jest tu zupełnie inny niż w Pl, zresztą jest unikalny na skalę światową. Jest on podstawą narodowej gospodarki, wart niezliczone miliardy, a wiadomości z property market podawane są niemal codziennie jako część głównych serwisów gospodarczych, zaś ceny nieruchomości i rynek kredytów hipotecznych to najczulszy chyba barometr stanu tutejszej gospodarki. Nieruchomości są narodową obsesją (słynne: An Englishman's home is his castle), własność nieruchomości (property ownership) sięga 80% i tylko Włochy dorównują UK pod tym względem. Niemal wszystkie główne kanały telewizyjne nadają od lat programy o kupowaniu i sprzedawaniu nieruchomości oraz urządzaniu wnętrz - tzw. property porn (chyba nie muszę tłumaczyć?).  Co najmniej jeden taki program dziennie. Kto czytał Sagę Rodu Forsytów (jedna z moich ukochanych lektur), ten wie, że nie jest to obsesja nowa - pierwsza część nosi tytuł Man of Property (Posiadacz).
Oczywiście to "posiadanie" jest umowne - znakomita większość "właścicieli" jest tak naprawdę "zakładnikami" banków, kredyt hipoteczny spłaca się całe życie, i jest to największa pozycja w domowym budżecie. Pamiętam jak pod koniec lat 90. mój polski eks-narzeczony zdecydował się na zaciągnięcie kredytu hipotecznego na kupno mieszkania w W-wie - był wyjątkiem, większość znajomych pożyczyła lub dostała pieniądze od rodziny, odziedziczyła mieszkania lub wynajmowała, posprzedawała uwłaszczone mieszkania pokomunalne i za to kupiła nowe, i tak dalej. Eks był postrzegany jako ryzykant i awangarda. Myślę, że wraz ze wzrostem cen to się zmieniło, ale do dziś różnica pozostaje. Nieruchomości w Anglii należą do najdroższych na świecie w stosunku do przeciętnej pensji - owszem, zarabia się tu 5 razy więcej, niż w Pl, ale za to nieruchomości są wielokrotnie droższe. Od lat 60. zeszłego wieku cena przeciętnej nieruchomości w UK wzrosła o...12 tysięcy procent! Oczywiście nie muszę dodawać, że pensje nie wzrosły w takim samym tempie. Ten wzrost przyczynia się do pogłębiającej się przepaści między biednymi a bogatymi - ten podział jest obecnie większy, niż w latach 50.!
Ponadto w UK także podział na "dobre" i "złe" dzielnice jest dużo wyraźniej zaznaczony, niż w Pl (choć Pl jest na tej drodze). Osiedla komunalne są w oczach większości siedliskiem marginesu społecznego, a mieszkanie w tego typu mieszkaniu oznacza w hierarchii społecznej upadek niemal na dno, od którego gorsza jest tylko bezdomność. Niemal wszystko ma wpływ na cenę domu, ocenia się np. że dom w rejonie dobrej szkoły (obowiązuje tu rejonizacja) kosztuje nawet o 15% więcej, niż identyczny znajdujący się parę metrów za granicą tego rejonu. Ostatnio symbolem tzw. gentrification (gdy dzielnica poprzednio kiepska staje się pożądana i ceny nieruchomości  zaczynają rosnąć) jest pojawienie się sklepu sprzedającego relatywnie drogie cupcakes (kolorowe babeczki)! Nie żartuję - niektórzy agenci nieruchomości jak najbardziej serio traktują takie oznaki - jeśli ktoś na danej ulicy otwiera cupcake shop, to automatycznie oznacza że będzie można więcej zarobić na nieruchomościach stojących przy tej ulicy. Zresztą, w getcie pełnym narkomanów niewielu będzie chętnych na drogie wypieki, więc jest to całkiem racjonalne.